Elektrikli araçların enerji tüketimi, içten yanmalı motorlu araçlarda olduğu gibi kilometre başına ölçülür; ancak bu kez birim kilowatt-saat (kWh) cinsindendir. Genel olarak, bir elektrikli otomobilin 100 kilometrede ortalama enerji tüketimi 18 ila 23 kWh arasında değişiklik gösterir. Bazı kaynaklar ise 100 km'de ortalama 15 kWh tüketimden bahsederken, genel piyasa ortalamasının 18 kWh/100 km civarında olduğunu belirtir. Bu tüketim oranları, aracın batarya kapasitesi, motorun verimliliği, aracın ağırlığı ve aerodinamik özellikleri gibi birçok faktöre bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Kilometre başına düşen enerji maliyeti ise aracın enerji verimliliğine ve Türkiye'deki güncel elektrik fiyatlarına göre belirlenir. Örneğin, aracınız 100 kilometrede 15 kWh enerji tüketiyorsa ve birim enerji fiyatı vergiler dahil 10 TL ise, 100 km için yaklaşık 150 TL'lik bir yakıt maliyeti ortaya çıkar. Türkiye'de, bir elektrikli aracın kilometre başına ortalama maliyetinin 0.3 ile 0.7 Türk Lirası arasında değiştiği belirtilmektedir. Bu maliyet, içten yanmalı motorlu araçların yakıt giderlerine kıyasla genellikle daha ekonomiktir.
Elektrikli araçların enerji tüketimi, modelden modele büyük farklılıklar gösterebilir. Örneğin, orta segment SUV araçlar genellikle 14 kWh gibi düşük bir tüketim sergilerken, yüksek performanslı elektrikli araçlarda bu değer 29 kWh'a kadar çıkabilmektedir.

Elektrikli Araç Şarj Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Elektrikli aracınızın şarj maliyetini hesaplamak oldukça basittir ve temel olarak aracın tükettiği enerji miktarı ile elektriğin birim fiyatının çarpılmasıyla bulunur. En temel formül, "Tüketilen Enerji (kWh) × Birim Enerji Fiyatı (TL/kWh)" şeklindedir. Örneğin, 100 kilometrede 15 kWh enerji tüketen bir aracın, birim elektrik fiyatının 10 TL olduğu bir durumda, 100 km'lik maliyeti 150 TL olarak hesaplanır.
Aracınızın bataryasını tamamen doldurmanın maliyetini öğrenmek için ise batarya kapasitesini (kWh cinsinden) güncel elektrik birim fiyatıyla çarpmak yeterlidir. Örneğin, 50 kWh batarya kapasitesine sahip bir aracı, kWh başına 2,5 TL ödenen bir elektrik tarifesiyle şarj ettiğinizde, tam şarj maliyeti 125 TL olacaktır. Ancak bu hesaplamalarda şarj verimliliğini de göz önünde bulundurmak önemlidir. Şarj işlemi sırasında genellikle %10-15 arasında enerji kayıpları meydana gelebileceğinden, hesaplanan maliyete yaklaşık %15'lik bir ekleme yapmak daha gerçekçi bir sonuca ulaşmanızı sağlar.
Genel olarak, bir elektrikli aracın bataryasını tamamen doldurmanın maliyeti, benzinli veya dizel bir aracın deposunu tamamen doldurmanın maliyetinden çok daha ekonomiktir. Aylık veya yıllık bazda yapılan karşılaştırmalar da elektrikli araçların şarj maliyetlerinin içten yanmalı motorlu araçlara göre önemli ölçüde düşük olduğunu göstermektedir.

Evde ve İş Yerinde Elektrikli Araç Şarj Maliyetleri

Elektrikli araçları şarj etmenin en ekonomik ve pratik yollarından biri, aracı evden veya işyerinden şarj etmektir. 2025 yılı itibarıyla konutlarda elektrik birim fiyatı ortalama 2,97 TL/kWh seviyelerinde iken, iş yerlerinde bu fiyat ortalama 5,26 TL/kWh seviyesindedir. Bu durum, evde şarjın maliyet avantajını açıkça ortaya koymaktadır.
Maliyetleri somutlaştırmak gerekirse, Togg T10X gibi popüler bir modelin şarj maliyetleri örnek alınabilir. Standart menzilli (52,4 kWh batarya kapasitesi) bir Togg T10X'i evden şarj etmek yaklaşık 155,63 TL'ye mal olurken, iş yerinden şarj etmek 275,62 TL'yi bulabilir.
Evde şarjın sunduğu avantajlar sadece ekonomik olmakla kalmaz; aynı zamanda kullanım kolaylığı da sağlar. Akıllı duvar tipi şarj istasyonu gibi cihazlarla elektrikli aracınızı evde şarj ederek daha fazla tasarruf edebilir ve şarj sürecini optimize edebilirsiniz. Evde şarj süresi aracın batarya kapasitesine ve kullanılan şarj cihazının gücüne bağlı olarak genellikle 5 ila 14 saat arasında değişebilir. Geceleri aracı şarj etme kolaylığı sayesinde, araç sahipleri sabahları tam dolu bir batarya ile güne başlayabilirler.

AC ve DC Şarj Arasındaki Farklar ve Maliyet Etkileri

Elektrikli araçlar için iki temel şarj akımı türü bulunur: Alternatif Akım (AC) ve Doğru Akım (DC). Elektrik şebekesinden gelen güç her zaman AC iken, elektrikli araç bataryaları gücü yalnızca DC olarak depolayabilir. Bu nedenle, şarj sürecinde AC akımın DC'ye dönüştürülmesi gerekmektedir. AC şarj ünitelerinde bu dönüşüm, aracın kendi içerisinde bulunan dönüştürücü (on-board charger) tarafından yapılır. DC şarj ünitelerinde ise bu dönüştürücü şarj istasyonunun içerisinde yer alır ve dönüştürülmüş doğru akım doğrudan aracın bataryasına iletilir.
AC şarj, genellikle evde veya işyerinde kullanılan, daha yavaş şarj yöntemidir ve mobil şarj üniteleri için daha uygundur. DC şarj ise şarj ünitesi içinde dönüşüm yaptığı için daha hızlı ve yüksek güçte şarj imkanı sunar. Bu nedenle DC şarj istasyonları genellikle otoyollar, dinlenme tesisleri veya acil şarj ihtiyacı duyulan halka açık alanlarda bulunur . Hız farkı maliyetlere de yansır; AC şarj üniteleri daha ucuzken, DC şarj üniteleri daha yüksek maliyetlidir.
Maliyet etkilerine baktığımızda, 2025 yılı itibarıyla ortalama AC şarj istasyonlarında kWh başına ücret 9 TL civarında seyrederken, hızlı DC şarj istasyonlarında bu ortalama 12 TL'ye kadar çıkabilmektedir. Ayrıca, bazı şarj istasyonlarında aracınızı şarj tamamlandıktan sonra çekmemeniz durumunda ek bekleme ücretleri de uygulanabilir.

Elektrikli Araba Tüketimini Etkileyen Başlıca Faktörler

Elektrikli araçların enerji tüketimi, birçok farklı faktörden etkilenir ve bu faktörler menzil üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Aracın kendi özellikleri, yani ağırlığı, tasarımı, batarya teknolojisi ve motorun verimliliği, en temel belirleyiciler arasındadır. Daha ağır araçlar veya daha az aerodinamik tasarımlar genellikle daha fazla enerji tüketir.
Sürüş koşulları ve sürücü alışkanlıkları da tüketimi önemli ölçüde etkiler. Agresif hızlanma, ani frenlemeler ve yüksek hızda seyir, batarya tüketimini artırarak menzili kısaltır. Buna karşılık, sakin ve dengeli bir sürüş tarzı, enerji verimliliğini optimize etmeye yardımcı olur. Elektrikli araçların sahip olduğu rejeneratif frenleme sistemi, frenleme anında kinetik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek bataryaya geri kazandırır ve bu da özellikle şehir içi dur-kalk trafiğinde tüketimi azaltmaya yardımcı olur.
Çevresel faktörler ve ek ekipman kullanımı da enerji tüketiminde rol oynar. Soğuk hava, batarya performansını olumsuz etkileyebilir ve menzili düşürebilir; örneğin, 15 derecelik bir hava sıcaklığında menzil %20-25 oranında azalabilir. Yol ve hava koşulları (dağlık araziler veya sert hava şartları) da menzil üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ayrıca, araçtaki fazla yük ve sürekli klima kullanımı (hem ısıtma hem soğutma) da enerji tüketimini artırarak menzili kısaltan diğer etkenlerdendir. Doğru lastik seçimi, yani düşük yuvarlanma direncine sahip özel lastiklerin kullanılması ise tüketimi azaltmaya katkıda bulunabilir.

Elektrikli Araçlarda Menzili Artırma ve Tüketimi Azaltma Yolları

Elektrikli araç sahipleri, sürüş alışkanlıklarını ve araç kullanımlarını optimize ederek menzili arttırabilir ve enerji tüketimini azaltabilirler. En etkili yöntemlerden biri sakin ve öngörülü bir sürüş tarzı benimsemektir. Gaza çok basmamak, ani frenlemelerden kaçınmak ve aracın rejeneratif frenleme özelliğini (fren veya yokuş aşağı inerken kaybedilen enerjiyi geri kazanma) doğru kullanmak menzile önemli katkılar sağlar. Özellikle rejenerasyon teknolojisinin doğru kullanımı, menzili yüzde 20 ila 30 oranında artırabilir. İstikrarlı bir hız seyri sağlamak ve uygun rota seçimi yapmak da enerji verimliliğini artırır.
Aracın bakımına ve yüküne dikkat etmek de menzil üzerinde etkilidir. Sürüş öncesi lastik basınçlarının kontrol edilmesi, optimum enerji verimliliği için önemlidir. İçten yanmalı motorlu araçlarda olduğu gibi, elektrikli otomobillerde de fazla yük taşımak menzili azaltan bir faktördür; bu nedenle aracınızdaki fazlalıklardan kurtulmak tasarruf sağlar . Klima kullanımını gerektiğinde kısmak da menzil kaybını önlemeye yardımcı olur, zira hem ısıtma hem de soğutma sistemleri enerji tüketir.
Şarj alışkanlıklarını optimize etmek ve çevresel faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir. Batarya sağlığını korumak ve uzun ömürlü kullanım sağlamak amacıyla bataryayı her zaman %100 doldurmaktan kaçınılması ve genellikle %80 seviyesinde şarj edilmesi önerilir. Ayrıca, aracın bataryasını tamamen boşaltmak yerine sık sık küçük miktarlarda şarj etmek, hem batarya performansını artırır hem de maliyet avantajı sunar.